 |
भाद्र १४, २०७३- यतिबेला युटयुबमा मादल बजाउँदै बाढीपहिरोको पीडा सुनाइरहेको एउटा गीतको भिडियो चर्चित छ । सुर्खेतमा बाढी पसेर विपत्ति मच्चाएपछिको वास्तविक दृश्यहरू प्रयोग गरिएको उक्त भिडियोमा लामो दाह्रीवाल एकजना बूढा मानिस गाउँछन्–
उता के के हुँदै छ, यता बाढी पसेर
फेरि हामी दु:खीकै, खायो कलेजा
हामी भयौं बेघरबार, चरी लैजा समाचार...
पछिल्लो समय यही भिडियोबाट चर्चा कमाएका उनी हुन् प्रेमदेव गिरी । उनी रंग कर्ममा लागेकै ५० वर्ष नाघ्यो । तर, कलाप्रतिको मोह भने रत्तिभर कमी आएको छैन । रंगमञ्चमा देखिने उनको उत्साह पनि उस्तै छ ।
मध्यपश्चिमका एक सयभन्दा धेरै लोकभाका संकलन गरेका सुर्खेतका ६३ वर्षीय प्रेमदेव गिरि अहिले पनि मादल बजाउ‘छन् । अनि, नाटकहरूमा जीवन्त अभिनय गर्छन् । सुर्खेत हिलेखालीमा जन्मिएका गिरीको मादलमोह उनी ८ वर्षको हुँदैदेखिको हो ।
२०२४ देखि उनी रंगमञ्च छिरे । अहिलेसम्म उत्तिकै सक्रिय छन् । कलालाई उनले जीविपोपार्जनको माध्यमभन्दा बढी साधना ठान्छन् । त्यसैले धेरै कमाइ गर्न नसकेकोमा कुनै गुनासो गर्दैनन् । उनी भन्छन्, ‘रंगकर्मको यात्रामा म निरन्तर छु । जेजति गर्न सकें सन्तुष्ट छु ।’
गिरी रंगमञ्चमा आउ‘दा देशमा प्रजातन्त्र थिएन । तर २००७ सालको प्रजातन्त्र सम्झिएर सांस्कृतिक संस्थानले हरेक फागुन ७ गते राष्ट्रिय नृत्य प्रतियोगिता गथ्र्यो । त्यसका लागि १४ अञ्चलबाट छानिएका कलाकार काठमाडाैं जान्थे । छनोट प्रतियोगिता अञ्चलाधीशकहॉ हुन्थ्यो ।
त्यो बेला सुर्खेत नेपालगन्जको यात्रा अहिलेको जस्तो थिएन । आउनै तीन दिन लाग्थ्यो । ‘पहिलो दिन छिन्चुमा बास बस्थ्यांै । दोस्रो दिन बबई वा चिसापानी बसेर तेस्रो दिन मात्र आइपुग्थ्यौं,’ उनले ती दिनको स्मरण गरे, ‘पोकापुन्तरा बोकेर आउ‘दा हामीलाई हटारु भन्थे । हामीले त्यहीबाट रंगमञ्चको यात्रा थालेको हो ।’
२०२८ मा सुर्खेतले भेरीको प्रतिनिधित्व गर्न मौका पायो । पॉचजना कलाकार ‘नेपाल’ हिँडे । तीन दिन पैदल हिँडेर नेपालगन्ज पुगे । अर्को तीन दिनमा रक्सौल । सातौं दिन काठमाडांै पुग्दासमेत उनीहरूको उत्साह उस्तै थियो । त्यो वर्षको प्रतियोगितामा सुर्खेत प्रथम भयो । त्यो झ्याउरे नाचको भाका थियो– ‘यानी मायाले बरै..।’ एकल नृत्यमा पनि ‘सुर्खेत बुलबुल ताल, माया मै सानी हुनाले छुट्यो माया जाल’ गीतमा सान्त्वना जितेपछि गिरीसहित तीनजनाले राष्ट्रिय नाचघरमै जागिर पाए ।
‘करार जागिर थियो । तलब दुई सय,’ उनी सम्झिन्छन्, ‘सुरुमा त खुसी नै लाग्यो । तर पछि न छाडेर हिँड्न सकियो, न परिवार ल्याएर राख्न मिल्ने तलब थियो ।’
नाचघरको सेवा सुविधातले टिक्नै नसक्ने भएपछि उनी २०४१ मा जागिर छाडेर घर फर्के । तर, मादलवादन छाडेनन् । अर्को वर्ष कलाकार टोली लिएर पुन: काठमाडौं गए । त्यो वर्ष पनि सुर्खेत प्रथम भयो । त्यसपटक उनलाई रेडियो नेपालले करारमा राख्यो ।
२०४५ सम्म गिरी लोकगीतमा मादलको ताल भरेर बसे । त्यही बेला हो, उनले मध्यपश्चिमी पहाडका लोकभाकालाई रेडियो नेपालसम्म पुर्याएको । पुराना देउडा, झ्याउरे र सिंगारु गीत रेकर्ड गराए । ‘झन्डै एक सयवटा लोकभाका मैले रेडियोमा रेकर्ड गराएँ,’ गिरी भन्छन्, ‘ती हराएर जान लागेका लोकभाका संकलनले मलाई धेरै सन्तोष दिएको छ ।’
सुर्खेतमा २०५० मा बागिना समूह गठनपछि रंगकर्मले गति लिएको मानिन्छ । त्यसका संस्थापकमध्येका एक हुन्, गिरी । कुनै बेलाका चल्तीका फिल्म ‘बन्धकी’, ‘बाटुली’ र ‘गोरखा पल्टन’ मा उनले चरित्र अभिनय गरे । ‘बन्धकी’ मा नायिकाको बुवा र ‘बाटुली’ मा मामा भूमिकामा छन् भने ‘गोरखा पल्टन’ मा मन छुने गीतमा गन्धर्वको अभिनय गरेका छन् ।
फिल्म निर्देशकहरूले उनको अभिनयको प्रशंसा गरे । ती फिल्महरू खुबै चले पनि । उनले पारिश्रमिक भने पाएनन् । ‘मोफसलका कलाकारले फिल्म खेल्नुलाई नै अवसर मान्नुपर्ने स्थिति छ,’ गिरी भन्छन्, ‘सीपको तारिफ हुन्छ भने श्रमको पनि कदर हुनुपर्छ । तर, ती फिल्मको पारिश्रमिक मैले पनि मागिनँ । उनीहरूले पनि दिएनन् ।’
रेडियो नेपालमा र स्टेजमा दर्जनांै नाटक तथा रूपक निर्देशन गरेका गिरीमा बहुमुखी प्रतिभा छ । पछिल्लो समय ‘चरी लैजा समाचार...’ को म्युजिक भिडियोले धेरैको मन छोएपछि भने उनी मख्ख छन् । यो गीतमा उनले बाढीपहिरो पीडितहरूको दु:ख झल्किने अभिनय गरेका छन् । बिनाकुनै योजना त्यो म्युजिक भिडियो बनेको थियो ।
संगीतस्रोताको गीत र अञ्जानबाबु शर्माको स्वरको उक्त गीत उनले सुन्नका लागि घर ल्याएका रहेछन् । त्यही वर्ष सुर्खेतमा बाढीपहिरोले ठूलो विपत्ति निम्त्यायो । त्यही विपत्तिको भिडियो जोडेर उनले जीवन्त अभिनयसहित उक्त गीतको म्युजिक भिडियो बनाए । ‘मन छुने गीत भएकाले आफैं उत्सुक भएर अभिनय गरेको थिएँ । तर मैले यसैबाट नसोचेको चर्चा र प्रशंसा पाए‘,’ गिरीले भने, ‘टोल बस्तीमा बच्चाहरूसमेत मलाई देख्नासाथ ‘चरी लैजा समाचार...’ भन्छन् ।’
|
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon