 |
ज्योतिष विद्यामा हाम्रो परिवारको २२ पुस् तादेखि विशेष लगाव थियो । राणा शासकका खोपी, निजी ज्योतिषी र कार्यालयको जिम्मेवारी सम्हालेर बस् ने हाम्रै परिवारका सदस्य थिए । रोलक्रमका राणा परिवारमा दीक्षित परिवारले आ–आफ्नो भाग लगाएका थिए । त्यसमध्ये मेरा हजुरबुबा चन्द्रशमशेरको दरबारमा थिए भने साहिँला काका हजुरबुबा सदाशिव आचार्य दीक्षित भीमशमशेरकोमा । त्यसै गरी अन्य काका हजुरबुबाहरू वीरशमशेरका रोलक्रमका १७ भाइ छोराको दरबारमा थिए ।
राणा शासनमा आफन्तको हत्या गरेर शासन सत्ता हत्याएका प्रशस्त उदाहरण छन् । वीरशमशेरलाई गद्दी आरोहण गराउने क्रममा रणोद्दीप सिंहको हत्या पनि साइत र तिथि हेराएरै गरिएको थियो । त्यो साइत पनि हाम्रै परिवारका सदस्य शिरोमणि आचार्यले हेरेका थिए । बेलुकाको साइत निकालेर चार जना वीरशमशेर, चन्द्रशमशेर, खड्गशमशेर र भीमशमशेर बेलायतबाट झिकाइएका बन्दुक स् वदेश आइपुगेकाले श्री ३ लाई देखाउने निहुँ पारेर रणोद्दीपको हत्या गर्न पुगेका थिए । चन्द्रशमशेरले गोली हान्ने पूर्वसमझदारी भए पनि घटनास् थलमा पुग्दा नपुग्दै उनको मन परिवर्तन भएछ । उनले श्रीमती रजस् वला भएकीले आफूले गोली चलाउन नहुने जानकारी गराएपछि भीमशमशेरले चलाएको गोलीले रणोद्दीपको ज्यान गयो र उनको शवलाई भर्याङबाट घिसारेर तल पुर्याइएको थियो ।
उपयुक्त ढंगले हत्याको साइत हेरेको र आफू श्री ३ महाराजको गद्दीमा आसीन भएपछि गोत्रहत्याको गोप्य प्रायश्चित्त स् वरूप वीरशमशेरले हाम्रो परिवारलाई यज्ञ गर्न भनेर झन्डै चार लाख रुपियाँ उपलब्ध गराएका रहेछन् । सोही रकमले सन् १८९७ देखि १९०१ सम्मको अवधिमा भारतको बनारसमा भव्य रूपमा अग्निष्टोम, चातुर्मास् य, सोम र चैन यज्ञ वैदिक विधिपूर्वक भग्य रूपमा सम्पन्न गरिएको रहेछ । अन्तिमचाहिँ चैन यज्ञ थियो र त्यसमा भारतको कश्मीरदेखि कन्याकुमारीसम्मका पुरेत–ब्राह्मणले भाग लिएका थिए । त्यही यज्ञका दौरान जन्म भएकाले मेरा काहिँला काकाको नाम नै यज्ञमणि राखिएको रहेछ । यज्ञका क्रममा हाम्रा जिजुहजुरबुबालाई बनारसस् िथत रामकटोरामा रहेको घरबाट पञ्चगंगा घाटमा लगेर स् नान गराई ‘दीक्षित’ उपमा दिइएको थियो । हामी आचार्य ब्राह्मणले दीक्षित उपमा लेख्न थालेको त्यही यज्ञपछि हो । जेठा काका राममणि दीक्षितले शिरोमणिबाट आफ्नो नाममा मणि शब्द जोड्न पुगेपछि हाम्रा परिवारका पुरुष सदस् यले त्यसलाई पछ्याएका हुन् ।
रणोद्दीपको हत्या घटनाका फड्के किनाराका साक्षीका रूपमा रहेका चन्द्रशमशेरले आफ्नै भाइ भीमशमशेर आफ्नो हत्या गर्न उद्यत होलान् भनेर कल्पना पनि गरेका थिएनन् । ठूलोबुबाको हत्या गर्न सँगसँगै बन्दुक बोकेर गएका सहोदर भाइ भीमशमशेरले आफ्नै हत्या गर्ने साजिस गर्न सक्छन् भन्ने पनि चन्द्रशमशेरले सोच्न सकेनन् । त्यस् तो सोचेको भए आफ्ना पूर्वजले आपत्कालीन अवतरणका लागि भनेर निजी निवासको झ्यालमा हरदम झुन्ड्याएर राख्ने डोरी उनले निकाल्न लगाउने थिएनन् ।
त्यति बेला श्री ३ हरूको सुरक्षा व्यवस् था ज्यादै कडा थियो र घरबाहिर आक्रमण हुने सम्भावना ज्यादै न्यून रहन्थ्यो । त्यसैले आफन्तमध्येकै कसैले घरभित्र पसेर आक्रमण गर्न खोज्यो र ज्यानको खतरा देखियो भने सुरक्षित रूपमा त्यसबाट उम्किनका लागि भनेर हरेक श्री ३ ले निजी निवासको झ्यालको फलामे डन्डीमा एउटा डोरी झुन्ड्याएका हुन्थे । आपत् केही पर्यो भने त्यसको सहायताले तुरुन्त सुरेली मारेर तल झर्न सकियोस् भनेर । तर, चन्द्रशमशेरले आफ्ना भाइ–छोरामा विश्वासको वातावरण जगाउनका लागि त्यस किसिमको डोरी निकाल्न लगाएका थिए ।
दुर्भाग्य के भने तिनै चन्द्रशमशेरलाई मार्न भनेर भीमशमशेरले मेरा साहिँला काका हजुरबुबालाई ‘महत्त्वपूर्ण र उपल्लो दर्जाका विशिष्ट व्यक्तिको हत्या गर्नुपर्यो भने कुन विधि र उपाय अवलम्बन गर्नुपर्ला ?’ भनी सोधेका रहेछन्, चन्द्रशमशेरको नाम नलिईकन । ‘पात्रो हेरेर सबै कुरा जाहेर गर्नेछु’ भनी उनी दरबारबाट बाहिरिएपछि सीधै आफ्ना दाजु अर्थात् मेरा हजुरबुबाकहाँ आएका थिए ।
छलफलका क्रममा मेरा हजुरबुबाले ‘उपल्लो तहका व्यक्तिको मृत्यु कामनाका लागि मारणतन्त्रको विधि शास् त्रमा उल्लेख भएको’ जानकारी गराउँदै माता दक्षिणकाली र भारतको कामाक्षादेवीलगायतका मन्दिरमा पुगेर केही विधि अवलम्बन गर्न सके त्यस् तो मनोकांक्षा पूरा हुने कुरा बताएका थिए । काका हजुरबुबाले त्यही कुरा भीमशमशेरलाई सुनाएछन् । त्यसपछि भीमशमशेरले चन्द्रशमशेरको मृत्यु–कामना गर्दै त्यही विधि व्यवहारमा उतार्न थाले र आफ्ना नजिकका मानिसहरूलाई माता दक्षिणकाली र भारतका विभिन्न ठाउँमा पठाएर हत्या षड्यन्त्रका तानाबाना बुन्न थाले । माता दक्षिणकाली र भारतको राजस् थान, अजमेरको मुस् िलम दरगाहमा तन्त्र गर्न भनेर भीमशमशेरले आफ्ना मानिस पठाए ।
त्यसो त गुप्तचरीमा चन्द्रशमशेर पनि कम थिएनन् । उनले पनि दरबारभित्र एकाएक बढ्न थालेका भीमशमशेरका गतिविधिलाई नजिकबाट नियाल्न थाले र आफूविरुद्ध षड्यन्त्रका जालझेल रचिरहेको थाहा पाए । चन्द्रशमशेरले मेरा हजुरबुबालाई बोलाएर यसबारेमा कुरा गरेपछि काका हजुरबुबाले विशिष्ट व्यक्तिको मृत्यु कामनाका निम्ति सोधेको प्रश्न अरू कसैका निम्ति नभएर श्री ३ चन्द्रशमशेरकै लागि रहेछ भन्ने सार्वजनिक हुन पुगेको थियो । ती हत्या–षड्यन्त्रका जालझेल विफल पार्न चन्द्रशमशेरले आफू नजिकका मानिसहरू प्रयोग गरेका थिए ।
|
This is dummy text. It is not meant to be read. Accordingly, it is difficult to figure out when to end it. But then, this is dummy text. It is not meant to be read. Period.
ConversionConversion EmoticonEmoticon